Konya Selçuk Üniversitesi’nde Yüksek Lisans çalışması kapsamında Kahramanmaraş’taki Suriyeli mültecilerle ilgili kapsamlı bir araştırması yaptık. Selçuk Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Adnan ÇELİK ile birlikte yürüttüğümüz bu çalışmada, 1456 mülteciye Türkçe-Arapça anket yapılarak ildeki Suriyelilerin durumlarını araştırdık.
“Suriyeli Mülteciler ve İşgücü Piyasası Etkileşimi: Kahramanmaraş Örneği” başlıklı kapsamlı çalışmada ilimizde yaşayan yaklaşık 61 bin Suriyeli mülteciden 1456’sına Türkçe-Arapça düzenlenmiş anketler ile ulaşılıp, merak edilen birçok soruya cevap aradık.
Suriyeli mültecilerin dilinin ve kısmen de olsa kültürlerinin bizden farklı olması nedeniyle çalışma oldukça zor şartlarda sonuçlandırıldı. Uzun bir süreci alan bu araştırmada emeği geçen herkese ayrı ayrı teşekkür ediyoruz.
Çalışmamız sonucunda:
2011 yılından bu yana Kahramanmaraş‟a misafir tanımıyla gelen Suriyeli Mültecilerin misafirlikleri 2015 yılında bitmediği gibi hala misafirlikten de öte bir anlayışa devam edeceği anlaşılmaktadır. Kahramanmaraş halkının Suriyeli mültecilere karşı önceleri oldukça sıcakkanlı oldukları ikametlerinin uzaması nedeniyle halkın huzursuz olduğu görülmüştür. Halkın huzursuz olma nedenleri olarak Suriyeli mültecilerin yoğunluğu nedeniyle ev kiralarının yükselmesi, düşük ücretle çalışmaları nedeniyle işverenlerin yerli halk yerine Suriyeli mültecileri tercih etmeleridir. Aynı zamanda Suriyeli mültecilerin Kahramanmaraş merkezinde işyeri açmaları yöre halkını tedirgin ettiği anlaşılmıştır.
Mültecilerin çadırkentten rahatlıkla giriş çıkış yapabilmeleri, doğal yaşam alanlarını işgal etmeleri, kanunun çalışmalarına izin olamamasına rağmen işyerlerinde çalışmaları, hastane gibi kamu kurumu hizmetlerinin mültecilere hizmet sunması nedeniyle yerli halkın beklentilerine yetersiz kaldığı, güvenlik ve asayiş‟in yetersiz kaldığı düşünceleri ağır basmaktadır.
İŞKUR kayıtlarını incelediğimizde 2010 yılında Kahramanmaraş‟ta kayıtlı işsiz sayısı 18.459 iken Suriyeli mültecilerin Kahramanmaraş‟a Suriyeli, olarak sığınmasıyla birlikte il genelindeki kayıtlı işsiz sayısı 35.218 „e yükselmiştir. Bu yükseliş Suriyeli mültecilerin sayısı ile doğru orantılı olarak arttığı görülmektedir.
Kısaca mültecilerin Kahramanmaraş‟a geldiğinden bugüne bölgede ev kiralarının belirgin bir şekilde yükseldiği, yerli halkın kiralık ev bulmakta zorlandığı, mültecilerin düşük ücretlerle çalışması nedeniyle çalışma yevmiyelerinin yarı yarıya düştüğü, mültecilerin maaş beklentisi düşük olması nedeniyle yerli çalışanlarını iş bulmakta zorlandığı, mültecilerin kendilerine ait işyeri açmaları nedeniyle bölge halkında mültecilerin geçici değil kalıcı olarak geldiği algısının doğduğu sonucu anket ve saha çalışmamız neticesinde çıkarılmıştır.