Önümüzdeki hafta Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine gelecek yeni vergi paketinde, engellilere sağlanan ÖTV indirimine yönelik kısıtlamalar öngörülüyor. Planlanan düzenlemelerle, engelli bireylerin ÖTV ve KDV muafiyetiyle araç alımında yararlanma süresinin 5 yıldan 10 yıla çıkarılması hedefleniyor. Ayrıca, engellilere tanınan vergi istisnasının suistimal edilmesini önlemek amacıyla, bu araçların veraset yoluyla intikalinde vergilerin mirasçılar tarafından ödenmesi şartı getiriliyor.
Vergi Kaybı ve Engelli Araç Satışları
Türkiye'de 2024 yılı için hesaplanması gereken ÖTV ve diğer her türlü vergiler dahil satış bedeli 1 milyon 591 bin TL'nin altında olan binek otomobiller, engellilik derecesi yüzde 90 veya daha fazla olanlar için 5 yılda bir kez olmak üzere ÖTV'den muaf tutuluyor. Bu muafiyet kapsamında yalnızca bu yılın ilk 3 ayında 76 bin 953 araç satışı gerçekleşirken, ÖTV ve KDV kaybı 47.8 milyar TL oldu. Engelli araç satışının toplam araç satışı içerisindeki payı ise yüzde 31.4 olarak belirlendi. 2023'te 41.7 milyar TL, 2022'de 11.2 milyar TL, 2021'de 8.3 milyar TL ve 2020'de 4.7 milyar TL vergiden vazgeçildi.
Meclis’e Sunulacak İki Alternatif
Meclis'e sunulacak düzenleme için iki alternatif üzerinde çalışmalar yapıldığı öğrenildi. İlk alternatife göre:
- İstisnadan yararlanma süresi 5 yıldan 10 yıla çıkarılacak.
- Taşıtların veraset yoluyla intikalinde istisnaya konu olan vergiler mirasçılar tarafından ödenecek.
- Her yıl yeniden değerleme oranında artan tutar, yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılacak.
- Cumhurbaşkanının, yeniden değerleme oranında artan tutarı yüzde 50'sine kadar artırma yetkisi kaldırılacak.
İkinci alternatife göre ise:
- ÖTV Kanunu'ndaki istisna kaldırılacak.
- Teşvik, sosyal yardım şeklinde yapılacak. Engellilerin gelir durumları ve alınacak taşıtların yerli olması gibi kriterler esas alınarak, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından nakit desteği verilecek.
İstismarların Önlenmesi ve Kapsamın Daraltılması
Kısa süre önceye kadar yüzde 90 ve üzeri engelli kişinin birinci, ikinci ve üçüncü derece akrabaları ÖTV muafiyetli arabaları kullanabiliyordu. Ancak bu konuda istismarların artmasıyla 1 Ocak 2023 itibarıyla yalnızca birinci derece akrabalar ÖTV muafiyetinden faydalanmaya başladı. Son düzenleme kapsamında birinci derece akrabalardan aynı şehirde ikamet eden üç kişinin ismi bildiriliyor. Birinci derece akrabaların yanı sıra, noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü de bildirilebiliyor. Otomobili yalnızca bildirilen sürücüler kullanabiliyor. Diğer taraftan engel oranı yüzde 90 altında olup ÖTV indirimiyle özel tertibatlı otomobil sahibi olacak vatandaşlar, otomobillerini yalnızca kendisi kullanabiliyor. Akrabaları veya istihdam edilen şoförü kullanamıyor.
Yeni düzenlemelerin hayata geçmesiyle birlikte, engellilere yönelik vergi muafiyetlerinin daha adil ve suistimal edilmeden kullanılması amaçlanıyor.
