Adıyaman, Kahramanmaraş, Gaziantep Nurdağı, Hatay İskenderun, Malatya, Elazığ ve Diyarbakır'da incelemelerde bulunan Komisyon, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Türk Kızılay Derneği'nden bilgiler aldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve UNICEF Türkiye Temsilciliği'nin de görüşleri değerlendirildi.
5 Temmuz 2023'te çalışmalara başlayan ve AK Parti Kocaeli Milletvekili Radiye Sezer Katırcıoğlu başkanlığında 7 toplantı gerçekleştiren Komisyon, 278 sayfalık kapsamlı bir rapor oluşturdu. Bu raporda, depremin çocuklar üzerindeki etkisi çeşitli bakanlıklar ve sivil toplum kuruluşlarının sağladığı bilgilerle analiz edildi.
Rapordan Dikkat Çeken Bulgular ve Öneriler
- İçme Suyu ve Elektrik Kesintileri: Konteyner kentlerde içme suyu arıtma cihazlarının eksik olduğu ve elektrik kesintilerinin özellikle sınavlara hazırlanan çocuklarda büyük stres yarattığı belirtildi.
- Eğitim ve İletişim: Konteyner kentlerde eğitim faaliyetlerinin aksamaması için internet ve telefon çekim gücünün artırılması gerektiği ifade edildi.
- Güvenlik Önlemleri: Çocuk oyun alanları ve çocuk dostu merkezlerin çevresinde güvenlik tedbirlerinin artırılması gerektiği vurgulandı.
- Yoğunluk ve Zorbalık: Depremden etkilenmeyen okullarda öğrenci yoğunluğunun artması sonucu sınıfların kalabalıklaştığı, bu durumun akran zorbalığını ve okul devamsızlıklarını artırdığı ifade edildi.
- Psikiyatrist Eksikliği: Bölgede çocuk psikiyatristi sayısının ihtiyacı karşılayamadığı, bu nedenle psikiyatrist sayısının artırılması gerektiği belirtildi.
Diğer Tespitler ve Öneriler
- Sağlık Hizmetleri: Bazı konteyner kentlerdeki sağlık merkezlerinin haftanın sadece birkaç günü hizmet verdiği, acil durumlarda sağlık personeline ulaşmada zorluk yaşandığı belirtildi.
- Eğitim Materyalleri: Merkezi sınavlara hazırlanan öğrenciler için kaynak kitap ve materyal eksikliği olduğu vurgulandı.
- Belediye Rolleri: Acil ve afet durumlarında belediyelerin işleyişine dair görev tanımlarının netleştirilmesi gerektiği ifade edildi.
- Üniversitelerin Rolü: Üniversitelerin afet yönetimi, afet psikolojisi ve benzer konulara yönelik müfredat geliştirmesi ve bu alanda uzmanlık programları oluşturması önerildi.
- Veri Havuzu: Afet sonrası çocuklarla ilgili istatistiklerin toplanacağı ortak bir veri havuzu oluşturulması gerektiği vurgulandı.
- Eğitim Müfredatı: Afet durumlarına hazırlık ve toplumsal duyarlılığı artırmak amacıyla ilk ve ortaöğretim müfredatına ilgili derslerin eklenmesi gerektiği belirtildi.
Çocuk Hakları Alt Komisyonu’nun hazırladığı bu rapor, TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu tarafından da değerlendirilecek.
